کاشت میلگرد در بتن چیست؟ به همراه نحوه اجرا
کاشت میلگرد در بتن یکی از تحولات نسبتا جدید در صنعت ساختمان‌سازی و سازه‌های بتنی به شمار می‌آید و اهمیت بالایی پیدا کرده است. همانطور که می‌دانید از میلگرد در سازه‌های بتنی، جهت افزایش استحکام و مقاومت بتن استفاده می‌شود. اما کاشت میلگرد در بتن چه زمانی و به چه دلیل انجام می‌شود؟ آیا برای انجام این کار نیاز به محاسبات خاصی می‌باشد؟ ضوابط خاصی در هنگام اجرای آن وجود دارد؟ در این مقاله به بررسی کاشت میلگرد در بتن می‌پردازیم و به سوالات مطرح شده نیز پاسخ می‌دهیم.
کاشت میلگرد چیست؟
کاشت میلگرد به فرایندی گفته می‌شود که جهت تقویت کردن بتن، اصلاح کردن ابعاد قسمتی از سازه و یا اضافه کردن قسمت جدیدی به سازه بتنی که از قبل پیش‌بینی نشده است انجام می‌شود. این فرایند با سوراخ کردن بخش‌هایی از بتن در فونداسیون و یا ستون‌ها و اضافه کردن و چسباندن میلگرد انجام می‌شود.
کاربرد‌های کاشت میلگرد در بتن
از جمله ویژگی‌ها و کاربرد‌های کاشت میلگرد در بتن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تقویت ستون‌ها و فونداسیون در سازه‌های بتنی.
اضافه کردن قسمت‌های جدید به سازه اجرا شده مانند سقف، تیر و ستون، دیوار برشی.
نصب کردن صفحه‌های فلزی به جهت اجرای نما در سازه.
متصل کردن تجهیزات تاسیسات ساختمان مانند داکت‌های برق و کانال‌های هوا به سقف و ستون.
نصب کردن صفحه‌های اتصال به جهت ساخت تیر یا ستون جدید
استفاده از روش ژاکت بتنی (Jacketing) به منظور مقاوم‌سازی ساختمان
روش‌های کاشت میلگرد در بتن
کاشت میلگرد در بتن معمولا به دو روش قدیمی و جدید انجام می‌شود. در روش قدیمی کارگران برای کاشت میلگرد مجبور به خراب کردن بخشی از سازه بتنی می‌شدند تا قسمتی از میلگرد‌های قبلی خارج شده و بتوانند کاشت بولت‌های جدید و آرماتوربندی را انجام دهند. این روش به دلیل ضربه‌ها و لرزشی که در هنگام کار به بتن وارد می‌کند و باعث ضعیف شدن بتن می‌شود تقریبا منسوخ شده و دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. در روش دوم سازه بتنی در مکان و فاصله‌های مشخص سوراخ می‌شود و میلگرد‌ها به وسیله و کمک چسب به بتن متصل می‌شوند. این چسب‌ها از مقاومت بالای برخوردار می‌باشند و حتی شرایط آب و هوایی بد نیز باعث جدا شدن آن‌ها نمی‌‌شود. البته انتخاب چسب با کیفیت بالا در میان انواع چسب‌های تولید شده موجود در بازار، در اتصال هرچه بهتر میلگرد و بتن نیز بسیار مهم و تاثیرگذار می‌باشد.
نحوه و مراحل کاشت میلگرد در بتن
به طور کلی کاشت میلگرد در بتن به صورت زیر انجام می‌شود:
سوراخ کردن بتن به وسیله دریل یا دستگاه مغزه‌گیر (به دستگاهی گفته می‌شود که بتن را برش می‌دهد و قسمت برش داده شده را جهت کاشت میلگرد به صورت کامل و استوانه‌ای بیرون می‌آورد)
پاک‌کردن سوراخ‌های ایجاد شده به وسیله دمنده هوا
تمیز کردن جداره‌ها به وسیله فرچه
تزریق کردن چسب و نگهدارنده به داخل سوراخ
کاشتن میلگرد
صبر کردن به منظور چسبیدن میلگرد با توجه به نوع چسب
در ادامه به چگونگی کاشت میلگرد در ستون و فونداسیون می‌پردازیم.
کاشت میلگرد در فونداسیون
کاشت میلگرد در فونداسیون به طور معمول برای یکپارچه‌سازی فونداسیون، افزایش ارتفاع و مقاومت فونداسیون، اصلاح کردن ابعاد آن و مواردی مشابه انجام می‌شود. قبل از شروع فرایند باید محاسبات لازم جهت انتخاب سایز مناسب میلگرد و عمق سوراخ با توجه به نوع باربری و شرایط فونداسیون انجام شود. معمولا برای انجام عملیات کاشت میلگرد در فونداسیون از دریل برای سوراخ کردن استفاده می‌شود زیرا استفاده از دستگاه مغزه‌گیر ممکن است به آرماتور‌های داخل فونداسیون آسیب وارد کند و باعث از هم گسیختگی آن‌ها شود.
کاشت میلگرد در ستون
کاشت میلگرد در ستون می‌تواند به منظور موارد مختلفی مانند امتداد دادن ستون، متصل کردن تیر ستونی به بتن، اجرای شمشیری راه پله و سایر موارد انجام شود. مهم‌ترین نکته در کاشت میلگرد در ستون، موقعیت خاموت‌ها و فاصله بین میلگرد‌های ستون می‌باشد که باید به آن توجه ویژه‌ای شود و قبل از انجام عملیات اطلاعات دقیق آن‌ها در دسترس باشد.
محاسبات کاشت میلگرد
برای محاسبات کاشت میلگرد، دانستن مواردی مانند قطر میلگرد، تعداد میلگرد، نوع و مقدار چسب، فاصله میلگرد‌ها با یکدیگر در موقع کاشت و عمق سوراخ ضروری می‌باشد. به طور کلی بهتر است برای محاسبه‌ی این موارد از افراد متخصص، با تجربه و مسلط به نرم‌افزار‌های مربوط استفاده شود زیرا کوچکترین اشتباه باعث ایجاد ضرر‌های جبران ناپذیری می شود، رعایت اصول و ضوابط مشخص شده با توجه به آیین نامه بتن ایران(که به آن به اختصار آبا گفته می‌شود) و تسلط کافی به آن توسط فرد اجرا کننده نیز بسیار مهم می‌باشد. البته برند‌هایی مانند برند هیلتی اقدام به منتشر کردن جدول‌هایی برای تعیین سایز میلگرد و عمق کاشت کرده‌اند که در صورت استفاده از محصولات همان برند در شرایط معمول و تا حدود مناسبی قابل اتکا می‌باشد. در ادامه به بررسی بعضی از این موارد قابل محاسبه می‌پردازیم.
عمق کاشت
عمق کاشت را می‌توان به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل در فرایند کاشت میلگرد در نظر گرفت. زیرا کم بودن عمق باعث عدم اتصال درست و مناسب بین میلگرد و بتن می‌شود و حتی ممکن است در صورت وارد شدن فشار بیش از حد باعث از هم پاشیدن بتن شود. زیاد بودن عمق سوراخ یا کاشت نیز علاوه بر مصرف زیاد چسب، میلگرد و افزایش هزینه‌های پروژه ممکن است باعث سوراخ شدن بتن و کاهش مقاومت آن بشود. به همین جهت محاسبه مقدار دقیق این عامل اهمیت بسیار زیادی دارد.
چسب کاشت میلگرد
همانطور که اشاره کردیم چسب‌های مختلفی برای کاشت بتن تولید می‌گردند و در بازار موجود می‌باشند. این چسب‌ها از لحاظ نوع مواد سازنده، کیفیت و زودگیر یا دیرگیر بودن با یکدیگر تفاوت دارند. از انواع چسب‌های میلگرد می‌توان به چسب‌های رزینی دو یا سه جزئی و چسب‌های پایه سیمانی اشاره کرد. نوع چسب انتخاب شده باید کاملا مطابق با محاسبات انجام شده و شرایط پروژه باشد و بتواند مطابق با محدودیت‌های موجود بهترین رفتار را از خود نشان دهد.
چسب کاشت میلگرد
همانطور که اشاره کردیم چسب‌های مختلفی برای کاشت بتن تولید می‌گردند و در بازار موجود می‌باشند. این چسب‌ها از لحاظ نوع مواد سازنده، کیفیت و زودگیر یا دیرگیر بودن با یکدیگر تفاوت دارند. از انواع چسب‌های میلگرد می‌توان به چسب‌های رزینی دو یا سه جزئی و چسب‌های پایه سیمانی اشاره کرد. نوع چسب انتخاب شده باید کاملا مطابق با محاسبات انجام شده و شرایط پروژه باشد و بتواند مطابق با محدودیت‌های موجود بهترین رفتار را از خود نشان دهد.
جمع‌بندی
در این مقاله تلاش کردیم شما را با فرایند کاشت میلگرد در بتن آشنا کرده و به صورت خلاصه اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار دهیم.